Rekuperacja – co to jest, jak działa, ile kosztuje?

Rekuperacja jest rodzajem wentylacji mechanicznej, która dodatkowo pozwala na odzysk ciepła. Nie da się więc zaprzeczyć, ze jest to rozwiązanie niezwykle nowoczesne, a co więcej może ono zagwarantować stałą i prawidłową wentylację w pomieszczeniu. Warto wiedzieć, że systemy rekuperacji zapewniają również ogromne oszczędności, jeśli chodzi o koszty ogrzewania budynku. Oszczędności mogą oscylować nawet w granicach 50% w skali rocznej. Co więcej, zastosowanie rekuperacji to przede wszystkim ogromny komfort dla mieszkańców budynku. Co więc powinniśmy o niej wiedzieć?

Rekuperacja – czym jest?

Zacznijmy od tego, że to dzięki świadomości coraz większej liczby inwestorów odnośnie samej wentylacji budynków sprawia, że zainteresowanie systemami rekuperacji znacznie wzrosło, a coraz więcej osób, decyduje się na jej montaż. Co więcej warto wiedzieć, że w nowoczesnych budynkach, tradycyjna wentylacja grawitacyjna, oparta na swobodnym przepływie powietrza, po prostu nie spełnia swojej roli. W efekcie rosną straty ciepła, a także zwiększają się koszty ogrzewania pomieszczenia. Rekuperacja to nic innego jak mechaniczna wentylacja z odzyskiem ciepła. Rekuperatory działają w sposób wymuszony, a to oznacza, że nie są one zależne od warunków atmosferycznych. W samym rekuperatorze powietrza, który jest jednocześnie sercem całego systemu, znajduje się wymiennik ciepła, to właśnie w nim dochodzi do wymiany powietrza zużytego i wywiewanego, na powietrze świeże, a jednocześnie następuje w nim odzysk energii. To właśnie dzięki temu mechanizmowi, można zapobiec wychłodzeniu się pomieszczenia, a jednocześnie można zachować stała wymianę powietrza.

Jak działa rekuperacja?

Cały proces rekuperacji może się odbywać dzięki specjalistycznemu urządzeniu – rekuperatorowi. Rekuperator to kluczowy element całego systemu wentylacji nawiewno – wywiewnej połączonej z odzyskiem ciepła. Rekuperatory powinno się stosować przede wszystkim w dobrze izolowanych budynkach z dużymi przeszkleniami dodatkowo wyposażonych w nowoczesne okna bez mechanizmów przeznaczonych do uchylania i otwierania. Dzięki takiemu rozwiązaniu budynek mieszkalny zostanie zaopatrzony w świeże powietrze nawet bez konieczności wietrzenia.

Po co nam rekuperacja?

Nie jest tajemnicą, że powietrze znajdujące się w domu jest mieszanką zanieczyszczonego dwutlenku węgla, który wydalamy na skutek oddychania. Co więcej tego typu powietrze charakteryzuje się niezwykle dużą wilgotnością. Niezbędna jest więc jego stałą wymiana i wprowadzanie do pomieszczeni świeżego strumienia, dodatkowo należy zapewnić te same proporcje, by uniknąć dyskomfortu wentylacyjnego. Zastosowane w rekuperatorze i filtry są jednym z najlepszych rozwiązań na okres jesienno-zimowy. To właśnie wtedy jakość powietrza znacznie się pogarsza, a filtry skutecznie oczyszczą je ze smogu, alergenów, drobnoustrojów i kurzu. Co więcej, w przypadku alergików warto zdecydować się na najwyższą klasę klasę filtracji.

Rekuperacja – projektowanie

Warto pamiętać, że podjęcie decyzji o wentylacji mechanicznej musi zapaść jeszcze na początkowym etapie budowy- czyli w momencie projektowania budynku. Niezbędne jest bowiem odpowiednie rozmieszczenie kominów, a także kanałów wentylacyjnych. Uniknie się także w ten sposób problemów, które mogą wynikać z konieczności ich późniejszego zaślepienia, a również dodatkowych kosztów.

Co o rekuperacji musisz wiedzieć?

System rekuperacji jest wentylacją mechaniczną i jego największą zaletą jest możliwość wentylowania pomieszczenia, bez jego wychładzania. W praktyce oznacza to więc, że nie jest konieczne otwieranie okien, by zaszła wymiana powietrza. Tego typu rozwiązanie i jego skuteczność idealnie odzwierciedlają również nawet o 50% niższe rachunki za ogrzewanie. W budownictwie nowoczesnym, jest to najczęściej jedyny sposób na wentylowanie pomieszczeń i filtrowania powietrza z zewnątrz. Dzięki zastosowaniu rekuperatora z wymiennikiem ciepła, można odzyskać ciepłe powietrze, które następnie wykorzystuje się do ogrzewania pomieszczenia. Co więcej rekuperacja zapewni mieszkańcom stały dostęp do świeżego powietrza, a jednocześnie nie wystąpi konieczność tworzenia przeciągów. Dodatkowo rekuperacja umożliwia również jonizację, a także inne metody zaawansowanego oczyszczania powietrza.

Prawidłowy montaż rekuperacji

Nie da się zaprzeczyć, że same koszty montażu rekuperatora powietrze są niezwykle wysokie, co na pierwszy rzut oka, może wydawać się ogromną wadą, szczególnie jeśli pod uwagę weźmiemy niskie koszty wentylacji grawitacyjnej. Nie można jednak zapomnieć o tym, że koszty montażu w perspektywie czasu potrafią się zwrócić, co szczególne widoczne jest w rachunkach za prąd, które mogą być niższe nawet o połowę. Co więcej, rekuperacja z pewnością będzie tańszym rozwiązaniem, szczególnie w domu nowo budowanym, w którym została uwzględniona już na etapie powstawania projektu. Nic jednak nie stoi na przeszkodzie, by zamontować ją także w starszym budynku, jednak musi on zostać w tym celu odpowiednio zaizolowany- w przeciwnym razie wciąż może dochodzić do nadmiernej utraty ciepła i wzrostu kosztów ogrzewania.

Czyszczenie rekuperatora

Bardzo ważne jest czyszczenie kanałów. W zależności od tego, z jaką jakością powietrza mamy do czynienia i jak prawidłowo zainstalowano system rekuperacji, tak też wygląda sama kwestia czyszczenia. Zazwyczaj ma ona miejsce po 8-15 latach działania danego rekuperatora. Za pomocą kamer sprawdza się stan kanałów i czyści się je specjalnymi szczotkami, a w przypadku kanałów miękkich lampami bakteriobójczymi. Problemem mogą być także awarie urządzeń, jednak. im lepiej jednak system cały zostanie zaprojektowany i wykonany, tym mniejsze prawdopodobieństwo ich wystąpienia. Średnia żywotność rekuperatora wynosi 10-15 lat.

Projekt rekuperacji

Zanim zawrze się umowę z firmą, która podejmie się montażu systemu rekuperacyjnego, warto zażądać w pierwszej kolejności przedstawienia wstępnego projektu, każdy budynek bowiem różni się od siebie nie tylko wielkością, ale również rozkładem pomieszczeń. W przypadku budownictwa nowoczesnego, domy stawiane są w systemach energooszczędnych- co oznacza, że są one nie tylko ciepłe, ale także niezwykle szczelne, co również należy uwzględnić w projekcie. Pamiętajmy, że nie ma przeszkód by rekuperacja mogła współpracować z innymi urządzeniami jak np. zainstalowane wcześniej pompy ciepła lub panele fotowoltaiczne.

Jakie są największe zalety wynikające z posiadania rekuperacji?

Posiadanie w domu rekuperatora powietrza z pewnością niesie dla mieszkańców ogromna ilość korzyści. Co więcej systemy rekuperacji wyposażone w wymienniki ciepła, stają się coraz popularniejszym rozwiązaniem. Jakie są więc największe zalety systemów rekuperacji? Otóż możemy zaliczyć do nich:

• odzyskiwanie energii ze zużytego powietrza- dochodzi do tego we wspomnianym już sercu całego systemu rekuperacyjnego- wymienniku ciepła. Wówczas to strumień zanieczyszczonego, jednak ciepłego powietrza zostaje wywiewany z wnętrza pomieszczeń, a na jego miejsce nawiewany jest strumień czystego, jednak zimnego powietrze z zewnątrz. Oba przepływające strumienie spotykają się ze sobą w wymienniku ciepła, jednak pod żadnym pozorem nie dochodzi do ich zmieszania się. Najprościej rzecz ujmując, strumień wywiewany przekazuje swoją energię powietrzu, które jest nawiewane, w wyniku czego, analogicznie nie dochodzi do strat ciepła.
• wymiana powietrza- stała cyrkulacja powietrza jest niezwykle istotna w przypadku zamkniętych pomieszczeń. Podczas procesu oddychania, każdy z mieszkańców wydycha ogromne ilości dwutlenku węgla, a to z kolei może doprowadzić do wentylacyjnego dyskomfortu, w przypadku zbyt dużego stężenia.

• rekuperacja jest niewyczuwalna– pomimo zamontowania rekuperacji w pomieszczeniu, nie będzie się odczuwało jej obecności. Oznacza to, że nie będzie ona powodowała gwałtownych ruchów powietrza np. w salonie i nie sprawi, że w jednej chwili pomieszczenie zamieni się w przestrzeń niezwykle wychłodzoną. Przepływu powietrza praktycznie nie odczuwamy, jedyne co będzie decydowało o różnicy, jest świeżość, panująca w danym pomieszczeniu, a także o wiele lepsze dotlenienie naszego organizmu.
• nowoczesność i innowacja- już na samym początku wspomnieliśmy, że systemy rekuperacji są niezwykle innowacyjnym rozwiązaniem i chętnie wykorzystuje się je w nowoczesnym budownictwie, gdzie niestety wentylacja grawitacyjna praktycznie nie może działać efektywnie. Nie da się ukryć, że obecnie największy nacisk kładzie się na energooszczędność budynków, a to oznacza, że mają być one szczelne- montuje się wysokiej jakości drzwi i okna, a także odpowiednio ociepla się ściany i poddasza. Analogicznie tak wysoki poziom uszczelnienia, wręcz wyklucza swobodny przepływ powietrza, co w przypadku wentylacji grawitacyjnej jest wyznacznikiem jej poprawnego działania. Łatwo można więc stwierdzić, że przy obecnych trendach w budowaniu, a także w niezwykle technologicznych czasach, w których żyjemy to właśnie wentylacja mechaniczna wraz z odzyskiem ciepła, jest jedynym i doskonałym rozwiązaniem, by zapewnić pomieszczeniom odpowiedni poziom wentylacji. Co najważniejsze, rekuperatory nie są zależne od czynników atmosferycznych, które panują na zewnątrz.

• zmniejszenie kosztów eksploatacji budynków- wspomniana już dbałość o możliwie jak najwyższą szczelność budynków, ma ogromne przełożenie na koszty jego eksploatacji. Wentylacja tradycyjna, zwykle doprowadzała do ogromnych strat ciepła, a to mija się z celem budowania budynków energooszczędnych. Dodatkowo, jej działanie tylko w ściśle określonych warunkach pogodowych, powodowało, że mogła ona właściwie spełniać swoją rolę jedynie, gdy temperatury na zewnętrz spadają poniżej 12 stopni Celsjusza. Łatwo się więc domyślić, że zarówno wiosną jaki i również w okresie letnim, budynek z wentylacją grawitacyjną, praktycznie pozostaje niewentylowany. Zwykle doprowadzało to do zebrania się wilgoci na szybach, a także pojawienia się pleśni na ścianach. W przypadku systemów rekuperacyjnych, taki problem został całkowicie wyeliminowany. Jej niezależność od czynników pogodowych, w tym temperatur panujących na zewnątrz sprawia, że bez względu na porę roku, do pomieszczeń dalej będzie napływało ciepłe powietrze, a ze zużytego, będzie odzyskiwana odpowiednia ilość ciepła.

Rekuperator – czy oprócz zalet ma jakieś wady?

Jedyną wadą rekuperacji jest koszt, związany z założeniem odpowiedniego systemu, jak również i z samą eksploatacją, ponieważ rachunki za prąd mogą wzrosnąć o kwotę około 180 zł w skali roku. Dodatkowo należy pamiętać o koszcie serwisu, jak również i cenie nowych filtrów. Biorąc pod uwagę jednak ogólne korzyści z instalacji takiego systemu, wady nie mają tutaj większego znaczenia. Ponadto nie są one na tyle znaczące, by rekuperacja nie była korzystna. Same koszty związane z montażem systemu są niczym, jeśli weźmiemy pod uwagę nasze zdrowie, komfort, wygodę i świeże powietrze w domu.

Ile kosztuje system rekuperacji?

Zwykle uważa się, że ceny rekuperacji są niezwykle wygórowane, jednak finalne koszty zawsze zależą od tego jaki rekuperator został wybrany, a także od firmy montującej i od wymagań, które stawia przed systemem rekuperacji inwestor. Załóżmy więc, że chcemy zamontować rekuperację w domu, którego powierzchnia wynosi 150 metrów kwadratowych. Wówczas przy wykorzystaniu dobrej jakości rekuperatora, a także sterownika i kanałów wentylacyjnych, możemy liczyć się z wydatkiem około 17 tysięcy złotych.

Uwzględnij rekuperację w planach budynku!

Warto jednak wspomnieć, że jeśli decyzja o montażu systemu rekuperacji, zostanie podjęta już na etapie samego projektowana budynków, wówczas można zaoszczędzić około 12 tysięcy złotych, które byłyby niezbędne do pokrycia kosztów budowy kominów i kanałów wentylacji tradycyjnej. Analogicznie, wówczas koszt montażu rekuperatora i całego osprzętu, będzie jedynie o 5 tysięcy złotych droższy, niż system wentylacji grawitacyjnej. Nie można jednak zapominać o tym, że rekuperacja gwarantuje nam oszczędności w postaci zmniejszenia się rachunków za ogrzewanie, o nawet 50 % w skali całego roku. W przypadku mniejszych pomieszczeń, można zdecydować się na rekuperatory o nieco słabszych parametrach, co również pozwoli zredukować finalne koszty.

Czy warto zdecydować się na rekuperację?

Podsumowując warto wskazać, że pomimo, iż rekuperacja wiąże się z dużo wyższymi kosztami niż założenie systemu grawitacyjnego, to posiada co najmniej kilka istotnych zalet. Przede wszystkim rekuperacja zapewnia oszczędność w kosztach ogrzewania domu, stały dopływ świeżego powietrza w całym budynku mieszkalnym, możliwość aż do 95% odzyskanego ciepła, stałe filtrowanie powietrza czy eliminowanie nadmiernej ilości pary wodnej z pomieszczeń. Dzięki takiemu rozwiązaniu pozbędziemy się także przykrych doznań związanych z hałasem ulicznym, przeciągów a w lecie zapewnimy sobie skuteczną wentylację bez odzysku ciepła.